Matematiğin Eğlencesi: Origami

Sizlere çok sevmiş olduğum origami ile ilgili tüm bilgileri aktaracağım.

“Matematiğin hiçbir dalı yoktur ki, ne kadar soyut olursa olsun, bir gün gerçek dünyada uygulama alanı bulmasın.”  –  Lobachevski

Matematik denildiği zaman aklınıza ilk gelen şey nedir? Bir bilim olmasının yanında başka ne anlam ifade eder?  Gelin ilk önce bunu bir düşünelim.

Elbette ki herkesin kendince matematiğe dair algıları, hikâyeleri, bu hikâyelerden doğan kaygıları ya da pek çoğumuzun üstesinden gelemediği ve tüm yaşantısını etkileyen tutumları vardır. Matematiğe yönelik gelişen ve pek çok kez negatif olarak ortaya çıkan bu tutum ve algılar, uzun süredir güncelliğini koruyan bir konudur.

Matematik soyut kavramlardan oluşan bir bilimdir. Dolayısıyla öğrenciler tarafından anlaşılması çoğu kez güç olmaktadır. Bu soyut bilimin yaşantımızın her noktasında var olduğu düşünüldüğünde, anlaşılmasının ve uygulanmasının ne derece önem arz ettiği açıkça görülmektedir. Bu bağlamda matematiği öğrenciler için anlaşılır hale getirecek, soyut kavramları somutlaştıracak, aynı zamanda pek çok gelişimsel beceriyi destekleyecek, hem eğlendirip hem öğretecek bir materyale ihtiyaç duyulmaktadır.

Materyal denildiğinde, günümüz çağında akla ilk gelen şey genelde teknoloji olmaktadır. Peki, teknoloji dışında alternatif bir şey düşünülemez mi? Elbette ki teknoloji planlı ve kontrollü kullanıldığı müddetçe etkili ve faydalı bir eğitim aracı olabilir. Ama her öğrencinin ulaşabileceği, daha somut bir şeyler bulunamaz mı? Haklısınız. Tabii ki bulunabilir. Hatta özünde bir sanat olarak ortaya çıkan origami, bu konuda seçilebilecek en etkili materyallerden biri.

Peki, nedir origami?

Japonca oru (katlama) ve kami ( kâğıt) kelimelerinin birleşmesiyle oluşan origami; kâğıt ile yapılan, makas ve yapıştırıcı kullanılmadan tamamlanan bir kâğıt katlama sanatıdır. İsmi Japonya’dan gelen bu sanatın tarihi Çin’e dayanmaktadır.

Origami sanatı, özünde bazı kurallar içerir. Hatta bu yönüyle matematikle benzerlik gösterir de diyebiliriz. Bu kuralların en temeli, kullanılacak olan kâğıdın kare olmasıdır. Kare kâğıt katlanırken birçok geometrik şekil ve kavram da ortaya çıkıyor. Bunlardan bazıları; kare, dikdörtgen, dik üçgen, köşegen, orta nokta, kiriş, alan, yamuk, orta dikme ve cebir ile ilgili kavramlardır. Bu nedenle şekil oluşturma sanatı olması özelliğinden dolayı, geometride şekillerin kavranmasında kullanılabilecek önemli bir yöntemdir.

Kâğıdın katlanmasıyla icra edilen origami sanatının, günümüzde bilinen bazı türleri vardır. Onlara da kısaca değinmek yerinde olacaktır.

• Klasik Origami: Genellikle tek parça kâğıt katlanarak yapılmaktadır.
• Modüler Origami: Parçalı origami olarak da bilinir. Tek parça kağıttan, daha çok 3 boyutlu objeler yapılmaktadır.
• Islak Origami: Kâğıt ıslatılarak daha kolay katlanması sağlanır. Islak origami ile daha gerçekçi modeller oluşmaktadır.
• Pop – up origami: Bu origami çeşidi en serbest olanıdır. Kesme, boyama ve yapıştırma işlemleri yapılmaktadır. Genellikle masal kitaplarında, masalları çocukların hafızasında canlandırmak amaçlı yapılmaktadır.
• Mimari origami: 3D figürlerden oluşmaktadır.
• Book art origami: 2009 yılında Isaac G. Salazar tarafından tasarlanmıştır. Eski ve kullanılmayan kitapları dekoratif amaçlı kullanmak için yapılmaktadır. Semboller ve kelimeler yazılarak 3D görüntüler yapılmaktadır.
• Kirigami: Kâğıt kesme sanatı olarak adlandırılmaktadır. Kesme işlemi ön plandır.

Origaminin matematiksel ve gelişimsel becerilere etkisi:

1) Geometrik şekiller yardımı ile matematik kavramlarını ve terimlerini öğretir.

2) Geometrik şekillerin tanınmasına, farklarının görülmesine yardımcı olur.

3) Origami yaparken sürekli geometrik şekillerle karşılaştıklarından dolayı öğrencilerin geometri fobisi de yıkılmaktadır.

4) Matematiği zevkli ve eğlenceli hale getirerek çocukların hem dersi sevmesini hem de öğrenmesini sağlar.

5) Soyut kavramları görselleştirerek somutlaştırır.

6) Origami sanatı yapılırken eller, göz ve beyin aynı anda çalışmaktadır. Dolayısıyla çocukların psiko-motor gelişimleri yüksek ölçüde desteklenir.

7)Çocukta estetik duygusunun gelişmesine yardımcı olur.

8) Beyin ve omurilik gelişimini, el ve kol kaslarının gelişimini destekler.

9) Algılama ve öğrenebilme gücünün gelişimine yardımcı olur.

10) El ve göz koordinasyonlarının gelişmesinde büyük fayda sağlamaktadır.

11)Grupça yapılan etkinliklerde sosyalleşme, iletişim kurma, iş birliği yapma gibi beceriler kazanır.

12) Çocukların duygu ve düşüncelerini yansıtmalarına izin verir.

13)Yaparak yaşayarak öğrenmeyi destekler ve bilgiyi kalıcı hale getirir.

14) Yaptığı figürleri anlatmasını isteyerek çocuklarınızın dil gelişimine de destek olabilirsiniz.

15) Çocuğa davranışsal kazanç sağlar.

16) Basitten karışık modellere gidiş aşamasını zevkli ve kolay hale getirmektedir.

Sizler de origaminin hem eğlendiren hem eğiten hem de geliştiren yönünden faydalanmak istemez misiniz? O zaman kare bir kâğıt ve hayal gücünüz origami için size yeter. 🙂

Bu arada umarım yazımı beğendiniz. Ayrıca dilerseniz diğer yazılarım için de buraya tıklayabilirsiniz 🙂