Epilepsi Nöbetlerinde İlk Yardım

Epilepsili hasta yakınlarının, doktorlara en çok sorduğu ‘’ Nöbet sırasında ne yapmalıyız?’’ sorusudur.

Nöbet Sırasında Ne Yapılma?

• Nöbet esnasında yapılması gereken en önemli kural sakin olmaktır. Panik olmak hastaya yarardan çok zarar verebilir.
• Epilepsi nöbetleri sırasında ikinci olarak yapılması gereken iyi bir gözlemdir. Nöbetin nasıl başladığı, kasılma ve titreme varsa ne şekilde olduğu, kaç dakika sürdüğü gibi gözlemleyebileceğimiz tüm özellikler hem hastaya, hem de doktora yardımcı olacak ve tedavi sürecinde önemli bir rol oynayacaktır.
• Hastanın hareketlerini engellemeye, kollarını bacaklarını açmaya çalışmamalıyız.
• Hasta güvenli bir yere yatırmalı, başını ve vücudunu çarpabileceği yerlerden uzaklaştırmalı, mümkünse başının altına yastık gibi yumuşak bir nesne koymalı, zarar verebilecek sivri veya sert eşyaları yanından almalıyız. Rahat ve zarar vermeden hastayı bir tarafa doğru yatırmalıyız. Böylece tükürüğünün dışarı akması, eğer kusarsa akciğerlere kaçmasını engellemiş oluruz.
• Gözlük takıyorsa hemen çıkartılmalı, sıkı giysileri (kravat, kemer, eşarp gibi) varsa giysilerini gevşetmeliyiz.
• Rahat nefes alması için mümkünse ağzını ve solunum yolunu açık tutulmalı, asla ağzına bir şey sokmaya çalışmamalıyız. Hasta nöbet esnasında dilini ısırabilir. Buna engel olmak için hasta yakınlarının bu esnada yaptığı en önemli yanlışlar;
• Çenesini açmaya zorlamak: bu şekilde yapılan bir müdahale çenenin yerinden çıkması veya çene kemiğinin kırılması ile sonuçlanabilir.
• Dişlerin arasına el veya parmak sokmak: Hastanın çenesindeki kasılma ve dişlerindeki kitlenme çok kuvvetli olduğu için elde ciddi hasar, hatta parmağın kopması bile görülmektedir.
• Ağzına herhangi bir cisim sokmaya çalışmak: Eğer sertse dişlerin kırılması ve yine çeneye zarar vermeyle sonuçlanabilir. Yumuşak bir cisim, koparak akciğerlere kaçabilir ya da hava yolunu tıkayarak nefes almasını engelleyebilir.
• Nöbet sırasında su içirmeye veya ilaç vermeye çalışmak, akciğerlere kaçmasıyla sonuçlanabilir.
• Soğan, kolonya, alkol gibi şeyler koklatmak nöbeti sonlandırmaz hatta nöbetin şiddetlenmesine ve solunum sıkıntısına neden olabilir.
• Nöbet sonlandıktan sonra genelde hasta hemen uyandırılamaz, uyandığında ise ciddi kafa karışıklığı, ne olduğunu hatırlayamama ve yakınlarını tanıyamama olabilir. Anlamsız hareketler gözlenebilir. Bu aşamada elimizden geldiğince sakin olmalı, hastaya telkinlerde bulunmalı ve kendine zarar verebilecek hareketlere yavaşça engel olmalıyız.

Acil Yardım Gerektiren Veya Ambulans Çağrılması Gereken Durumlar

• Hasta nefes almada sorun yaşıyorsa
• Nöbetler (kasılma ve titreme) genellikle 1-5 dakika içinde kendi kendine sonlanır. Nöbet 5 dakikadan daha uzun süredir devam ediyorsa
• Nöbet bittikten sonra hastanın şuuru açılmadan tekrar nöbet geçirirse
• Daha önce epilepsi olmayan bir kişide ilk nöbetin olması halinde
• Kişi yaralanmışsa,
• Hamile ise veya bilinen başka bir rahatsızlığı varsa (diyabet, kalp hastalığı gibi)
• Hasta yarım saat geçmesine rağmen hala kendine gelemediyse.