Ekosistem Nedir?

Ekosistem; belirli bir bölgedeki canlıların, etraflarındaki cansız çevre ile birlikte ilişkide olduğu ekolojik birimdir. Doğal yaşamın birbiri ile ilişkide olmasını sağlayan ve birbirine bağlayan ekolojik zincirleri bulunuyor. Her bir zincir bir diğerinin sürekliliği ve devamlılığı açısından önem arz ederek bir düzenin parçalarını oluşturuyor. Ekosistemde esas olan süreklilik arz etmesidir. Doğal çevre de bir ekosistemdir. Doğal çevrenin oluşumu tamamen kendiliğinden gelişen bir durum olup insan etkisi söz konusu değildir. Ekosistemi meydana getiren tüm etkiler, hayvanlar ve bitkilerin etraflarındaki cansız çevre ile olan faaliyetleri ve ilgileri sonucudur. Peki, daha geniş ayrıntıları ile ekosistem nedir? Bu yazıda ekosistemi her yönüyle değerlendirerek detaylı bir anlatım gerçekleştireceğiz.

Ekosistem Nedir? Neden Gereklidir?

İnsanlığın yüzyıllardır süregelen yaşamı boyunca merak duygusu ile keşfettiği birçok keşif bulunuyor. Yaşanılan çevreyi ve gerçekleşen olayları anlamlandırmaya sebep olan merak duygusu sayesinde birçok soru işareti açıklanabiliyor. Yaşadığımız evreni anlamak isterken sorabileceğimiz konulardan biri de ekosistem nedir? Ekosistem, canlı ve cansız varlıkların karşılıklı olarak birbiri ile iletişiminden doğan ve belirli bir bölgeyi kapsayan ekolojik birim olarak ifade edilebilir.

Ekosistemler kapsadıkları türler ve kapsama alanları konusunda birbirinden farklı olabilirler. Ekosistem içerisinde sırasıyla abiyotik maddeler, üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar yer alır. Ekosistemin devamlılığı için besin döngülerinin ve birimlerden birbirine enerji akışının kesintisiz olması gerekir. Bu bağlamda türlerin neslini devam ettirebilmesinde önem taşıyan gerekli ekolojik birimlerdir.

Ekosistemi Oluşturan Temel Bileşenler Nelerdir?

Ekosistem devamlılığının sağlanmasında onu oluşturan bileşenler arasındaki iletişimin devamlılığı gerekir. Birinde yaşanacak olan aksaklık diğer bileşenlerde farklı sonuçlar doğurur. Peki, ekosistemi oluşturan bileşenler hangileridir?

Bu bileşenler dört tane olup şu şekilde sıralanabilirler;

• Cansız varlıklar: Ekosistemdeki cansız çevredir. Bunlar inorganik ve organik madde olarak ikiye ayrılır. İnorganik maddeler su ve mineraller olarak kendini gösterir. Organik maddeler ise karbonhidrat, yap, proteinlerdir. Abiyotik faktörleri oluşturan diğer etmenler ise fiziksel unsurlar olan ışık, nem, rüzgarlar ve yağışlardır.
• Primer Üreticiler: Üreticiler adından da anlaşıldığı gibi ürettikleri enerjiyi ekosisteme yansıtmakla görevlidirler. Üreticileri temel olarak fitoplanktonlar ve yeşil bitkiler olarak belirtebiliriz. Güneş ışığından aldıkları enerjiyi besine çevirerek bu şekilde ekosistemin devamlılığını sağlarlar.
• Tüketiciler: Tüketiciler insanlar ve hayvanlar aleminden oluşan ve yaşam enerjilerini diğer canlıların ürettikleri besinlerden ve diğer canlılardan karşılayan birimlerdir.
• Ayrıştırıcılar: Ayrıştırıcıların ekosistemdeki görevleri oldukça elzemdir. Bakteri ve mantarlar ayrıştırıcıları oluşturur ve ekosistemdeki çürükcül faaliyetler ile diğer canlılardaki maddeleri tekrar doğaya karıştırmaya olanak sağlarlar.

Tüm bu bileşenler ekosistemi meydana getirir. Birbiri ile bağlantılı olarak denge sağlayan sistemlerin birinde yaşanan aksaklık diğer birimleri etkileyerek ekosistemi tehdit edebilir.

Ekosistem Çeşitleri

Ekosistemler en temel olarak su ekosistemi ve karasal ekosistem olarak sınıflandırılır. Su ekosistemleri göller, akarsular, okyanuslar olarak örneklendirilebilir. Karasal ekosistemlere ise çayılar, çöller, dağlar örnek gösterilebilir.

Ekoloji Nedir?

Ekoloji, canlıları ve canlıların etkileşimde olduğu cansız çevreyi, onların bu cansız çevreyle olan iletişimin boyutlarını detaylı bir şekilde inceleyen ve çalışmalar yürüten bilim dalına verilen addır. Ekoloji biyoloji biliminin dallarından biridir. Bu bağlamda canlı yaşamlarındaki değişiklikleri, onların ekosistemdeki faaliyetlerini inceler.

Yalnızca biyoloji değil birçok bilim dalı ile birlikte çalışarak çalışmalarını sürdüren bir bilim dalıdır. Ekolojinin araştırma konuları içerisinde çevre kirliliği, çevre kirliliğine sebep olan etmenler ve bunların doğal çevrede yarattığı etkiler, türlerin kendi içerisindeki stabilitesi gibi çeşitlilik gösterir.

Ekosistem Dengesi Nedir? Önemi Nedir?

Ekosistemlerdeki dengeli durum ekosistem dengesi olarak ifade edilir. Ekosistemler zaman içerisinde değişikler yaşayarak devamlılığını sürdürür. Bu süreçte sabit bir dengede ilerleyen ekosistemler için ekosistem dengesinden bahsedilebilir. Ekosistem dengesinin önemi türlerin devamlılığını sağlayarak doğal yaşamdaki komplikasyonların oluşmaması ve yerkürenin devamlılığını sürdürebilmesi bakımından değerlidir.

Ekolojik dengenin bozulmamasında en çok etkili olacak canlı insanlardır. İnsanlar yaşanabilecek bozulmaların önüne geçebileceği gibi buna sebep verenler de olabilirler. Bu anlamda önemli rol oynarlar. İnsanları diğer canlılardan ayıran en önemli özellik düşünebilen ve daha gelişmiş olmalarıdır.

Bu özellik sayesinde doğaya olan etkilerinde sonuçları göz önünde bulundurarak tahmin yetilerini kullanabilir ve felaketlerin önüne geçebilirler. Ekosistemdeki bozulmaları önlemek de bunlar arasında sayılabilir.

Ekosistem Dengesi Bozulursa Neler Yaşanabilir?

Ekolojik dengeye zarar verecek noktalar; çevre kirliliği, ekosistemde yeni türde canlıların çoğalması, yaşanan bölgesel ya da büyük boyutlu ani ölümler, doğal felaketler olarak sıralanabilir. Ekosistemin dengeli bir şekilde ilerlemesinde istikrar sağlanması ve bu komplikasyonların ortaya çıkmaması gerekir.

Kuraklık, yangın, yanlış avlanma gibi durumlar dengelerde bozulmalara yol açar. Yeterli gıdanın olmaması türler arasındaki rekabeti arttırarak bazı türlerin yok olmasına bile sebep olabilir. Bunlar zincirin bozulmasıyla sonuçlanır.

Ekosistemlerin En Belirgin Özellikleri Nelerdir?

Genişlikleri ve kapsadıkları alanlar farklılık göstermekle birlikte ekosistemler biyosferin bir bölümüdür. Ekosisteme örnek olarak bir göl ya da bir pirinç tarlası verilebilir. İki ekosistem arasındaki geçiş bölesi ekoton olarak ifade edilir. Ekotonlar iki ekosistemden özellikler barındırdığı için daha çeşitli ve daha zengin bölgelerdir.

Ekosistem Bozulmalarının Çevresel Etkileri

Yaşanan kirlilikler ve iklimsel krizler ortaya çıkabilir. Bunlar iklim değişmelerine sebep olabilir. Erozyonlar meydana gelebilir. Rekabet ortamından ya da insan kaynaklı yanlış uygulamalar su kaynaklarını yok edebilir. Kuraklık yaşanabilir. Canlı çeşitliliği azalarak türlerde yok olma tehlikesi doğabilir. Enerji sınırlı ve az olabilir. Kıtlık yaşanabilir.

Karasal Ekosistemler Nelerdir?

Yerküre en geniş karasal ekosistem olarak sayılabilir. Karasal ekosistemler çöller, çayırlar, ormanlar, dağlar ve tundra biyomları olmak üzere karasal ekosistemler biyom olarak adlandırılırlar. Büyüklükleri ve canlı çeşitlilikleri birbirinden farklı olabilir.