Çarşamba, Şubat 19, 2025

Çocuklar İçin Disiplin Ölçüsü Nasıl Olmalıdır?

Çocuklar kendisine veya çevresine karşı hatalı bir davranışta bulunduğunda, yetişkinler olarak bu davranışı onaylamadığımızı ifade ederiz. Söz konusu davranışların istendik duruma dönüşmesi noktasında kimimiz ceza yöntemini tercih ederken kimimiz de farklı yollar denemeyi tercih ederiz. Ancak şunu söylemek mümkündür ki, pek çok birey çocuklar için cezanın caydırıcı bir etkisi olduğuna inanmaktadır. Peki, durum gerçekten de inandığımız gibi midir?

Ceza vermek, hemen her ebeveynin sorunu çözmek veya davranışı şekillendirmek için başvurduğu yöntemlerin başında gelmektedir. Ancak burada önemli olan, vermiş olduğumuz cezanın niteliğidir. Ceza alan çocuklar hatalı davranışından bir süreliğine vazgeçer evet ama kalıcılık noktasında sıkıntı yaşanacaktır. Tam olarak bu noktada “Cezasız nasıl disiplin olur?” diyenleriniz elbette ki olacaktır. Fakat cezanın farklı boyutlarının olduğunu da unutmamak gerekir. Şöyle ki; ruhsal ve fiziksel yönden inciten, eleştiren, sevgi barındırmayan, sebep-sonuç bağlantısı olmayan cezalar özellikle karşı çıktığımız bir durumdur. Çünkü burada çocuklar için en çok kırıcı olay, ebeveynlerinin tutumu ve kendisine söylediği sözler olacaktır. Öte yandan sık sık tekrar eden cezalar çocuklar ve ebeveynler arasında sürekli bir gerilim ortamı oluşturur. Yanlış ve devamlı olarak uygulanan cezalar, çocukta bir iç disiplin oluşturmaktan ziyade bu yöndeki amacımızdan uzaklaşmaya sebep olur.

çocuklar için disiplin

Peki, biz yetişkinler olarak ceza vermeye gerek kalmadan olumsuz davranışları nasıl engelleyebiliriz?
Pek çoğunuzun zihninde bu ve benzeri sorular dolaşıyor olabilir. Şimdi dilerseniz gelin birlikte “Çocuklar için disiplin ölçüsü nasıl olmalıdır?” bir bakalım.
  • Doğru davranışları kazandırmak için onlara cezalar vermek yerine sınır koymayı deneyebiliriz. Yetişkinler tarafından koyulan sınırlar çocuklar için tıpkı yol gösteren işaretler gibidir. Buradaki sınırdan kastımız, baskı uygulamak değildir. Belirlemiş olduğumuz sınırlar, olumlu davranışları tanımlayan, uygun olmayan davranışı düzeltmesi için çocuğa fırsatlar sunan, eğitici ve öğretici nitelikte olmalıdır. Bu sayede çocuklar korunduklarını ve sevildiklerini hissedeceklerdir.
  • Bilmeliyiz ki çocuklar deneye yanıla doğruyu öğrenirler. Bu durum onlar için oldukça etkili bir öğrenme aracıdır. Çocukları devamlı koruyup onların adlarına sorumluluk almamak gerekir. Yapılacak en doğru şey; davranışın sebep ve sonuçlarını düşünüp ders çıkarmaları için onlara fırsatlar tanımak olacaktır.
  • Çocuklar genel olarak hangi davranışların hatalı olduğunu ve onaylanmadığını bilmek isterler. Bazen de olumsuz davranışlar konusunda vereceğiniz tepkinin ölçüsünü tartmak için sizleri denemeye de çalışabilirler. Bunu yaparken asıl merak ettikleri şey, sizlerin söz konusu davranışa yönelik taviz verip vermeyecek olmanızdır.
  • Çocuklar için onaylamadığımız davranışları ifade etmenin en kolay ve en etkili yolu, bu davranışların bir listesini oluşturmaktır. Listede yer alan davranışlardan kaçınmak ve çözüm üretmek için yapılması gerekenler hakkında da konuşulmalıdır. Diğer taraftan bu liste hazırlanırken çocukların görüşünü almayı da unutmamak gerekir.
  • Çocukların yapmasını istemediğiniz davranışları kurallara dönüştürerek tam olarak ne istediğinizi açıkça ifade edebilirsiniz. Ancak bu noktada yetişkinlerin tutarlı olmaları ve aynı davranışlara aynı tepkileri vermeleri oldukça önemlidir. Öte yandan kuralların bozulduğu durumlarda ortaya çıkacak sonuçların da olumsuz davranışlarla ilişkili olması gerekmektedir.
  • Davranışların bir listesi gibi, kuralların bozulduğu durumlarda ortaya çıkacak sonuçlara yönelik de bir liste oluşturabilirsiniz. Bu sayede, ifade edilen durumlarla ilgili  çocuklara itiraz etme fırsatı da verilmemiş olacaktır.
  • Çocukların yapmış oldukları her hatalı davranış aslında onlara bir şeyler öğretir. Bu durumlardan ders alıp, ilerleyen zamanlarda daha dikkatli olmayı ve yeni çözümler bulmayı öğrenmiş olurlar. Unutmamak gerekir ki tecrübe hepimiz için en iyi ve en etkili öğretmendir.

Sevgiyle Kalın..

Diğer bir yazım: Sınav Kaygısını Önlemek

Sema Küçükay
Sema Küçükay
Tam kapsamlı biyografim için buraya tıklayabilirsiniz.

Alakalı İçerikler

CEVAP VER
Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Son İçerikler