Bir Gençlik Hastalığı; Bağımlılık

Bağımlılık, hem bedensel ve ruhsal alanda ortaya çıkan klinik bir tablo,  hem de toplumsal sorunlara yol açan bir durumdur.

Peki Bağımlılık Nedir? Nasıl Gelişir? Kimler Bağımlı Olur?

Bağımlılık yapan maddeyi kontrol etmekte zorlanma, giderek daha fazla kullanma isteği, kişilerarası ilişkilerin bozulduğu, eğitim-iş ve sosyal hayatı yıkıma uğratan, bedensel ve ruhsal sorunlara yol açan bir beyin hastalığıdır.

• Bağımlılığı şeker veya tansiyon hastalığına da benzetebiliriz. Tamamen iyileşmez ama düzelir. Kroniktir fakat kontrol altına alınabilir.
• Bağımlılık sinsidir yavaş yavaş gelişir ama öte yandan bazı maddeler tek kullanımla bile bağımlılık gelişebilir. Bu yüzden bağımlılığın ne zaman gelişeceğini önceden kestirmek çok zordur.
• Herkes bağımlı olabilir.

Bağımlılığın Başlamasında Kritik Dönem Ergenlik

Bağımlılık öyküleri daha çok ergenlik dönemine dayanır. Ergenlik döneminde ergenler birey olduklarını kanıtlamaya çalışabilir, riskleri kolaylıkla alabilir ve zarar verici şeyleri deneyebilirler. Bu dönemde aile ilişkilerinden daha çok arkadaşlık ilişkileri önemli olabilir. Ergenler arkadaşlarına hayır demekte veya onların baskına karşı koymakta zorlanabilir.  Bu özellikler ergenlik döneminin karakteristik özellikleridir fakat çocuğunuzda iletişimde ve öz bakımda azalma, ders başarısında düşme, diğer okul problemleri,  daha fazla para harcama, sık ve yeni arkadaş edinme gibi durumlar gözlemliyorsanız, DİKKAT!..Bu belirtiler bağımlılık sorununun işareti olabilir.

 Onu Bağımlılıktan Korumak İçin,

• Bilgi sahibi olun. Anne-babalar alkol ve madde hakkında bilgi sahibi olurlarsa, çocuklarına da doğru bilgi verebilirler. Unutmayın onunla bağımlılık hakkında siz konuşmazsanız başkaları konuşabilir.
• Çocuğunuzu anlayın. Her şeyden önce iyi bir dinleyici olun. Eğer çocuğunuz sizinle konuşmuyorsa, onunla sohbet etmek için ilk adımı siz atın. Hassas konularda da konuşabileceğinizi hissettirin.
• Onu ödüllendirin. Sadece yanlışlar üstünde odaklanmayın, iyi yaptığı şeyleri de fark edin. Çocuğunuzu ödüllendirmenizde ona güvendiğinizi gösterirsiniz.
• Değerleri öğretin ve örnek olun. Değerleri öğretmeniz madde kullanımına hayır demesi için önemlidir. Ayrıca çocuklar ebeveynlerin davranışlarını model alır ve taklit ederler. Örneğin; bağımlılık yapan maddeleri kullanan ebeveynler çocuklarına da bu maddelerin kullanılabileceği mesajını vermiş olacaktır.
• Yargılamayın. Çocuğunuz size duymak istemediğiniz şeylerden bahsediyorsa bu durumu önemseyin fakat öfkenizi kontrol edin. Çünkü öfke güçlü ve yıkıcı bir duygudur böyle bir anda farkında olmadan onu yargılayabilirsiniz.
• Konferans vermeyin. ‘Ben senin yaşındayken…’ diye başlayan cümlelerle nasihat vermeyin. Nasihat tarzında konuşmalar iletişimi bozar, deneyim veya bilgi aktarımı iletişimi kanalını açar.
• Tehdit etmeyin. Tehdit etkili bir yöntem değildir. Çünkü o bir ‘tehdit’dir. Tehditle davranış değiştirmeye çalıştığınızda ciddiye alınma olasılığınız düşer. İstediğiniz şeyi neden istediğinizi anlattığınızda çocuğunuzun bunları yerine getirme olasılığı artar.

‘Tuzağı anlarsanız bağımlılıktan kurtulmak çok kolaydır’.    Allen Carr